Hız Limitlerini belirlemede en önemli unsur, aracın frenlemede yapabileceği güvenli duruş mesafesi ile alakalıdır.
Buna ise şu unsurlar etki eder.
- Yol yüzeyinin kayganlığı(Islak ve kuru olarak)
- Aracın azami ağırlığı
- Aracın Hızı
- Lastik taban genişliği
- Lastik Taban sertlik veya yumuşaklığı
- Lastik dış yüzey deseni
- Lastik dış yüzey diş derinliği(eski ya da yeni olması durumu)
- Lastiğin inik ya da şişiklik durumu
- Sürücü tepkime süresi
Burada bir tek Hız dışında diğer faktörlerin buna etkisi doğru bir orantı şeklinde iken, Hız'ın buna etkisi Kinetik Enerji formülünde görüleceği üzere,
EK=1/2mV2
EK:Kinetik Enerji
m : Kütle(Ağırlık)
V : Hız
karesi ile orantılı olup burada Hız'ın ağırlık(kütle)den çok daha önemli bir unsur olduğu görülür. Dolayısıyla Hız'ın iki'2' misline çıkması Enerjiyi dört'4' misline çıkarırken ağırlığın iki misli artmasının buna etkisi sadece Enerjinin iki'2' misli olacaktır.
Frenlemede mesafenin kısalması ise, şu aşağıdaki sürtünme ile Enerjinin Kinetik Enerjiden Sürtünme Enerjisine dönüşmesi ile gerçekleşir.
ES= FS.Y
ES: Sürtünme Enerjisi
FS: Sürtünme Kuvveti
Y : Yol
Durmanın gerçekleşmesi ise ancak EK=ES ile mümkündür.Yani araç durmak için tüm Kinetik Enerjisi Sürtünme ile durarak Sürtünme Enerjisine harcayacaktır.
Duruş mesafesi olan Y'nin azalması ancak ve ancak sürtünme kuvvetinin FS artışına bağlıdır. Sürtünme Kuvveti FS'ye etki eden temel unsur ise yol yüzeyi ve lastik yüzeyi arasındaki ilişkidir. Yol yüzey kalitesinin sabit değişmeyen bir değişken olarak alınacağı durumda, FS'yi arttırmak
Duruş mesafesi olan Y'nin azalması ancak ve ancak sürtünme kuvvetinin FS artışına bağlıdır. Sürtünme Kuvveti FS'ye etki eden temel unsur ise yol yüzeyi ve lastik yüzeyi arasındaki ilişkidir. Yol yüzey kalitesinin sabit değişmeyen bir değişken olarak alınacağı durumda, FS'yi arttırmak
- Lastiğin ve dolayısıyla dış yüzeyinin yeni, diş derinliğinin yüksek olması
- Taban genişliği
ne bağlıdır. Buna bir de Lastiğin Kış-Yaz lastiği olma özelliğide eşlik eder ki, burada ülkemiz şartları düşünüldüğünde yaz-kış kullanılan tektip lastik göz önünde bulundurulmuştur.
Kısaca öze, yani azami ağırlığı 2tona kadar olan Ticari diye isimlendirilen Van Tipi araçlar göz önüne alındığında, bu araçların yük ve yolcu dışı ağırlıkları genelde binek araçlar ile aynı ağırlıkta yani 1150-1200kg olduğu bellidir. Azami ağırlıkları arasında ise binekler genel olarak yaklaşık 1500-1600kg iken bu Van tipi araçlarda bu 2Tona çıkmaktadır.
Bu durumda 1600kg ağırlığında bir aracın 120km süratte sahip olacağı enerji miktarı ile 2000kg ağırlığında ve 90km süratteki araçların kinetik enerjileri şöyledir:
Buradan da görüleceği üzere, burada 90km/s hız limitinin hiç bir mantıksal açıklaması yoktur. Sırf sadece aynı Kinetik enerjiye sahip olacak olan 2Tonluk araç ancak 107km/s hızda buna ulaşabilmektedir
Buna bir de FS'nin(F=mg formülünden) 2000kg olan araçta m'de artacağından, FS nin de artması eklenir ki, o zaman ise bu rakam 110km/s'ye rahatlıkla çıkabilecek ve her iki araçta aynı mesafede durabilecektir.
Bilimin, Fiziğin buna başkaca ekleyebileceği hiç bir şey bulunmamaktadır.
Bu durumda 1600kg ağırlığında bir aracın 120km süratte sahip olacağı enerji miktarı ile 2000kg ağırlığında ve 90km süratteki araçların kinetik enerjileri şöyledir:
Buradan da görüleceği üzere, burada 90km/s hız limitinin hiç bir mantıksal açıklaması yoktur. Sırf sadece aynı Kinetik enerjiye sahip olacak olan 2Tonluk araç ancak 107km/s hızda buna ulaşabilmektedir
Buna bir de FS'nin(F=mg formülünden) 2000kg olan araçta m'de artacağından, FS nin de artması eklenir ki, o zaman ise bu rakam 110km/s'ye rahatlıkla çıkabilecek ve her iki araçta aynı mesafede durabilecektir.
Bilimin, Fiziğin buna başkaca ekleyebileceği hiç bir şey bulunmamaktadır.
Burada binek araçlara 120km/s hız'ın Limit kabul edildiği yerde bu araçlara 90km/s Hız Limiti uygulamak son derece anlamsızdır ki, zaten bu araçların çoğu, bilhassa yandan camlı ve 5 yolcu kapasiteli olanları yük taşımamakta, çoğu kez sadece sürücü ağırlığı dışında başkaca ilave ağırlığı bulunmamakta dolayısıyla bu ağırlıktan kaynaklanan farklı bir Hız Limiti olmamalı, olsa bile bunun en az 110km/s olması gerektiği bilimsel bir sonuçtur.
Kayıtlar
3 yorum:
HIZI ARTTIRMAK FREN MESAFESİ HESABI YAPILARAK SADECE ÇÖZÜLMÜYOR ÖNEMLİ OLAN ARACIN HIZININ ARTMASI İLE YAKIT SARFİYATININ ARTMASIDIR.BU DA PETROLDE DIŞARIYA BAĞLI OLAN ÜLKEMİZDE :TOPLAM ARAÇ SAYISI GÖZ ÖNÜNE ALINIRSA : BİR YIL İÇİNDE HARCANILACAK YAKIT FAZLASI VE DIŞARIYA ÖDENECEK DÖVİZ MİKTARININ NEKADAR ARTACAĞI DÜŞÜNÜLMELİDİR.
Bu elbet düşünülecek bir konudur. Ancak ekonomi bahsinin geçtiği yerde, birim sürede alınan yol, yapılan iş de bu işin en önemli parçalarıdır.
Aynı birim sürede, örneğin 8 tur yapan araç yerine 10 tur yapan araç düşünüldüğünde %25'lik bir verim artışı da düşünülebilir.
Yeter ki güvenilir bir Trafik ortamından vazgeçilmeden bu sağlanabilsin.
Araçların hızlanması, güvenlik şartlarından vazgeçmeden verim arttırıyor ise, bütün parametreler birlikte düşünülmelidir.
Binek araçlarda Otoyolda 120 ile gidilmesine müsade edilen bir yerde azami ağırlığı 2 tona kadar olan Van tipi araçları Kamyonet sınıfına sokup hızlarını 90'da tutmanın anlamı anlamsızlıktır.
Kamyonet, kamyon benzeri daha düşük araçlara işaret eder. Yoksa bu Van tipi, genel ifade olarak Kamyonet sınıfına sokup gerçek kamyonetlerle kıyaslamak akıl işi değildir. Bu hız hesabının neye göre yapılacağını hesaplarken bu unsuru belirtmek istediğimiz açıktır.
Adı Kamyon olan araçlar genel olarak 10-16 ton arası yük taşırlar. Kamyonet denildiğinde akla gelen 3,5-8 ton arası yük taşıyan araçlardır.
Bizim blogumuzda Van tipi 5 koltuklu araçların azami yüklü ağırlığı 2 ton(Yük ağırlığı ise 500-1000kg) olarak düşünüldüğünde Kamyonet ifadesi sakil kalır ve yeni bir tanıma ihtiyaç duyduğu açıktır.
Genel olarak bakıldığında adına Arazi aracı denen Jeeplerden farklı olması düşünülmemelidir.
Arazi aracı denen Jeepler 2003 yılında M1 sınıfı diye bir sınıfa sokularak hız limitleri binek araçlar ile eşlenmiştir. Bu açıdan bakıldığında bu bir aldatmacadır.
Bugün için bir çok Ticari Van tipi araç üreten firma bu araçlara 5 koltuk koymasına rağmen sınıfını kamyonet diye tutmakta ve %37 daha az ÖTV ödeme sureti ile vatandaşı kandırmaktadırlar.
Sonradan gerek Havaalanı Otoparklarında, gerek feribot geçişlerinde, gerekse Radar denetimlerinde çok daha yüksek tarifeler uygulamaktadırlar.
İçine 5 adet koltuk konulan ve her tarafı camlı araçlara KAMYONET demek bizim mevzuatımızın saçmalığıdır.
Saygılarımla
Bir caddy aldım çoluk çocuğumuz daha rahat seyahat etsin diye bu aracı ticari araç olarak muamele görüyor kardeşim eğer ben bu arac ile yük taşıyorsam basın cezayı hususi olarak kullanıyorsam ticari araç muamelesi yapmayın.80 km hızla yol mu gidilir öyle gidecek olsam kağnı alırım.
Yorum Gönder